ارزیابی مطلوبیت زیستگاه بز و پازن(Capra aegagrus aegagrus) در منطقه حفاظت شده لشگردر همدان

  مدیریت و حفاظت موثر جمعیت‌‌های حیات‌وحش به درک و پیش‌‌بینی انسان از ارتباطات زیستگاه حیات‌وحش وابسته است. تعیین پراکنش گونه برای حفظ و مدیریت جمعیت‌‌ها، به ویژه برای گونه‌های در حال تهدید یک امر ضروری است. یکی از روش‌‌های تعیین پراکنش گونه‌‌ها ارزیابی زیستگاه است که با استفاده از مدل‌‌هایی می‌‌توان محدوده پراکنش گونه را پیش‌‌بینی نمود که ابزار مناسبی برای اهداف حفاظتی و مدیریتی است. گونه بز و پازن گونه‌‌ای از راسته زوج‌‌سمان با پراکنش در مناطق کوهستانی اروپا، آسیای صغیر، آسیای مرکزی و خاورمیانه می‌‌باشد که جز گونه‌‌های آسیب‌‌پذیر در فهرست سرخ IUCN محسوب می‌‌شود. در پژوهش حاضر، مطلوبیت زیستگاه این گونه در منطقه حفاظت شده لشگردر ملایر بررسی شد. به منظور مدل‌‌سازی زیستگاه این گونه از ‌‌روش تحلیل عاملی آشیان بوم‌شناختی (ENFA) در نسخه چهارم نرم‌افزار بایومپر‌‌‌‌Biomapper استفاده شد. در این مطالعه از نقاط حضور گونه به عنوان متغیر وابسته و از لایه‌‌های اطلاعاتی شامل نقشه طبقات ارتفاع، شیب، جهت، فاصله تا جاده و مناطق روستایی و تنوع پستی و ‌‌بلندی‌‌ها (ژئومورفولوژی) به عنوان متغیر مستقل استفاده شد. نتایج مطلوبیت زیستگاه نشان داد که زیستگاه‌‌ انتخابی بز و پازن در ارتفاعات بیش از 2400 متر و در مناطق صخره‌ای با فاصله زیاد از جاده و روستا و به طور عمده در دامنه‌‌های توده‌‌ سنگی شیب‌دار (شیب‌های 30 تا60 و بیش از 60 درصد) با تخریب مکانیکی شدید و مناطق واریزه‌‌ای قرار دارد. همچنین نتایج تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد که بز و پازن در این منطقه، زیستگاه‌‌های حاشیه‌‌ای را انتخاب می‌‌کنند و آشیان بوم‌‌شناختی باریکی دارند.